ما در این مقاله به مبحث بی اختیاری ادرار می پردازیم. جهت مشاوره و انجام تمامی خدمات در مرکز اورولوژی جهانشهر مانند: لیزر پروستات، درمان زگیل تناسلی و اختلال نعوظ، واریکوسل میکروسکوپی و درمان ناتوانی جنسی، لیزر سنگ کلیه، جراحی زیبایی مردان، انجام نوار مثانه، شاک ویو نعوظ، شاک ویو پلاک پیرونی، شاک ویو، وازکتومی سرپایی در کرج، درمان ناباروری در کرج، درمان سرطان پروستات و بی اختیاری ادرار، سیستوسکوپی فلکسیبل، درمان عفونت تناسلی و ادراری، جراحی ترمیمی تناسلی، بیماری جنسی و وازکتومی در کرج  …. در جهانشهر کرج میتوانید جهت مشاوره و درخواست نوبت خود با مشاوران ما در ارتباط باشید.

بی‌ اختیاری ادرار چیست؟

بی‌ اختیاری ادرار به وضعیتی گفته می‌ شود که فرد نمی‌ تواند ادرار خود را به‌ طور ارادی کنترل کند. این مشکل ممکن است به‌ صورت نشت چند قطره‌ ای یا از دست دادن کامل کنترل مثانه باشد. بی‌ اختیاری ادرار یکی از شایع‌ ترین اختلالات دستگاه ادراری است که می‌ تواند کیفیت زندگی افراد را به‌ طور جدی تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه در زنان، به‌ ویژه پس از زایمان و در دوران یائسگی، شایع‌ تر است اما مردان نیز ممکن است در سنین بالا با آن مواجه شوند.

انواع بی‌ اختیاری ادرار

بی‌ اختیاری استرسی

این نوع از بی‌ اختیاری زمانی رخ می‌ دهد که فشار وارد بر شکم (مثلاً هنگام خندیدن، عطسه یا ورزش) باعث نشت ادرار می‌ شود. ضعیف شدن عضلات کف لگن یکی از دلایل اصلی بی‌ اختیاری استرسی است.

بی‌ اختیاری اضطراری (فوریتی)

در این حالت، فرد احساس ناگهانی و شدید برای ادرار کردن دارد و ممکن است قبل از رسیدن به دستشویی دچار نشت ادرار شود. این نوع بی‌ اختیاری معمولاً به دلیل تحریک‌ پذیری بیش از حد مثانه رخ می‌ دهد.

بی‌ اختیاری ترکیبی

این حالت ترکیبی از بی‌ اختیاری استرسی و اضطراری است. افراد مبتلا به این نوع، هم در شرایط استرس‌ زا و هم هنگام فوریت نیاز به دفع ادرار، دچار نشت می‌ شوند.

بی‌ اختیاری سرریز

در این نوع، مثانه به‌ طور کامل تخلیه نمی‌ شود و باقی‌ مانده‌ ی ادرار باعث نشت مداوم می‌ شود. بی‌ اختیاری سرریز معمولاً در افراد مبتلا به انسداد یا دیابت دیده می‌ شود.

بی‌ اختیاری عملکردی

در این نوع بی‌ اختیاری، مشکل اصلی در کنترل فیزیکی یا ذهنی رفتن به دستشویی است، نه در عملکرد مثانه. بیماران مبتلا به آلزایمر یا اختلالات حرکتی بیشتر در معرض این نوع بی‌ اختیاری هستند.

علل بی‌ اختیاری ادرار

علل فیزیولوژیکی و پزشکی

بی‌ اختیاری ادرار می‌ تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ضعف عضلات کف لگن، اختلالات عصبی، دیابت، عفونت‌ های ادراری یا مشکلات پروستات باشد. تغییرات هورمونی و بارداری نیز از عوامل مهم در زنان هستند.

عوامل مربوط به سبک زندگی

مصرف زیاد کافئین، الکل، چاقی مفرط، یبوست مزمن و عدم فعالیت بدنی می‌ توانند خطر ابتلا به بی‌ اختیاری ادرار را افزایش دهند.

تأثیر افزایش سن و یائسگی

با افزایش سن، عضلات مثانه و کف لگن ضعیف‌ تر می‌ شوند. در زنان، کاهش استروژن پس از یائسگی می‌ تواند منجر به بی‌ اختیاری ادرار شود.

علائم و نشانه‌ ها

چگونه بی‌ اختیاری ادرار را تشخیص دهیم؟

علائم این عارضه شامل نشت ناگهانی یا غیرارادی ادرار، تکرر ادرار، بیدار شدن‌ های مکرر برای دفع ادرار در شب و احساس فوریت در رفتن به دستشویی است. بررسی دقیق این نشانه‌ ها توسط پزشک ضروری است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که نشت ادرار تکرار شود یا باعث اختلال در فعالیت‌ های روزمره شود، حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. تشخیص زودهنگام می‌ تواند از بروز مشکلات شدیدتر جلوگیری کند.

روش‌ های تشخیص بی‌ اختیاری ادرار

معاینه فیزیکی و شرح حال پزشکی

پزشک با بررسی سوابق پزشکی، داروهای مصرفی، و انجام معاینه بدنی، علت احتمالی بی‌ اختیاری ادرار را بررسی می‌ کند.

آزمایش‌ ها و ابزارهای تشخیصی

استفاده از آزمایش ادرار، سونوگرافی مثانه، تست یورودینامیک و سیستوسکوپی برای تعیین علت دقیق بی‌ اختیاری ادرار بسیار مؤثر است.

درمان بی‌ اختیاری ادرار

درمان‌ های غیر دارویی

تمرینات کگل (Kegel)

این تمرینات با هدف تقویت عضلات کف لگن انجام می‌ شوند و در کاهش بی‌ اختیاری ادرار، به‌ ویژه نوع استرسی، بسیار مؤثرند.

اصلاح سبک زندگی

کاهش وزن، پرهیز از نوشیدنی‌ های تحریک‌ کننده مثانه مانند قهوه و نوشابه، و ترک سیگار می‌ توانند نقش مهمی در کنترل این عارضه داشته باشند.

فیزیوتراپی تخصصی لگن

فیزیوتراپی تحت نظر متخصص می‌ تواند با تقویت عضلات و بهبود عملکرد لگن به درمان بی‌ اختیاری ادرار کمک کند.

داروها و درمان دارویی

داروهای مختلفی مانند آنتی‌ کولینرژیک‌ ها، بتا-۳ آگونیست‌ ها و استروژن‌ های موضعی برای درمان بی‌ اختیاری ادرار تجویز می‌ شوند. این داروها به کاهش انقباضات مثانه یا تقویت عضلات کمک می‌ کنند.

جراحی و روش‌ های تهاجمی

در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی‌ هایی مانند اسلینگ مثانه یا تزریق بوتاکس به عضله مثانه باشد. این روش‌ ها معمولاً پس از عدم موفقیت درمان‌ های غیر تهاجمی پیشنهاد می‌ شوند.

زندگی با بی‌ اختیاری ادرار

راهکارهای کنترل در خانه و محل کار

استفاده از محافظ‌ های بهداشتی، پوشیدن لباس‌ های راحت، برنامه‌ ریزی برای دسترسی سریع به سرویس بهداشتی، و آموزش خانواده می‌ تواند کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشد.

حمایت روانی و اجتماعی

بی‌ اختیاری ادرار ممکن است باعث احساس خجالت یا انزوای اجتماعی شود. حمایت اطرافیان، مشاوره روانشناسی و حضور در گروه‌ های حمایتی نقش مهمی در مدیریت این مسئله دارند.

محصولات کمک‌ کننده مانند پدها و پوشک‌ ها

محصولات بهداشتی مخصوص بی‌ اختیاری ادرار می‌ توانند به کنترل نشت و افزایش اعتماد به‌ نفس فرد کمک کنند.

پیشگیری از بی‌ اختیاری ادرار

تغذیه سالم و کنترل وزن

رژیم غذایی حاوی فیبر، کاهش مصرف نمک و چربی، و حفظ وزن سالم می‌ تواند خطر ابتلا به بی‌ اختیاری ادرار را کاهش دهد.

پیشگیری از یبوست و سرفه مزمن

یبوست مزمن و سرفه‌ های مداوم می‌ توانند فشار زیادی به عضلات لگن وارد کنند. درمان مشکلات گوارشی و ترک سیگار برای پیشگیری ضروری است.

عادات صحیح در رفتن به دستشویی

عدم تاخیر در رفتن به سرویس بهداشتی و ادرار کردن منظم، نقش مهمی در سلامت مثانه دارد.

اهمیت مراجعه زودهنگام به پزشک

بی‌ اختیاری ادرار اگرچه آزاردهنده است، اما قابل درمان می‌ باشد. با مراجعه به‌ موقع به پزشک می‌ توان از عوارض جانبی این بیماری جلوگیری کرد.

امید به بهبود با درمان مناسب

ترکیبی از درمان‌ های دارویی، تمرینات فیزیکی و اصلاح سبک زندگی می‌ تواند به بهبود چشمگیر کیفیت زندگی افراد مبتلا به بی‌ اختیاری ادرار منجر شود. به یاد داشته باشیم که بی‌ اختیاری پایان زندگی نیست؛ آغاز توجه بیشتر به سلامت خود است.

بی اختیاری ادرار چیست؟

اگر از ترس نرسیدن به موقع به حمام، فعالیت های خود را محدود کنید، ممکن است مشکلات کنترل مثانه داشته باشید.

علائم و نشانه های بی اختیاری ادرار (UI) می تواند شامل شود

• نشت ادرار  در طول فعالیت های روزمره، مانند بلند کردن، خم شدن، سرفه کردن، یا ورزش کردن
• ناتوانی در نگه داشتن ادرار پس از احساس میل شدید و ناگهانی برای ادرار کردن
• نشت ادرار بدون هیچ هشدار یا اصراری
• ناتوانی در رسیدن به موقع به توالت
• هنگام خواب تخت خود را خیس کنید
• نشت در حین فعالیت جنسی

چه زمانی باید به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کنم؟

اگر علائم مشکل مثانه مانند مشکل در ادرار کردن، از دست دادن کنترل مثانه، بیدار شدن از خواب برای استفاده از حمام، درد لگن یا نشت ادرار را دارید، به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کنید.

مشکلات مثانه می تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد و باعث مشکلات سلامتی دیگری شود. متخصص مراقبت های بهداشتی شما ممکن است بتواند با توصیه به تغییر شیوه زندگی یا تغییر در پزشکی، رابط کاربری شما را درمان کند.

فوراً به دنبال مراقبت باشید

در صورت وجود به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کنید

• نمی توانید ادرار کنید یا مثانه خود را تخلیه نکنید، که این نشانه احتباس ادرار است
• تکرر ادرار، هشت یا بیشتر مراجعه به حمام در روز، که به آن تکرر نیز می گویند
• خون را در ادرار خود ببینید که هماچوری نامیده می شود
• علائم عفونت مثانه، از جمله ادرار دردناک

این علائم می تواند نشانه یک مشکل جدی سلامتی باشد، از جمله التهاب مثانه، که سیستیت نیز نامیده می شود ، یا حتی سرطان مثانه.

چه چیزی باعث مشکلات کنترل مثانه می شود؟

تغییرات و مشکلات سلامتی، از جمله موارد مربوط به سیستم عصبی شما، و عوامل سبک زندگی می‌توانند باعث ایجاد رابط کاربری در زنان و مردان شوند یا به آن کمک کنند.

تغییرات و مشکلات سلامتی

تغییرات بهداشتی و مشکلاتی که می تواند منجر به UI شود، شامل

• سالخورده
• عفونت مثانه
• یبوست
• نقص مادرزادی
• مسدود شدن مجرای ادرار، ناشی از تومور یا سنگ کلیه
• سرفه مزمن یا طولانی مدت
• دیابت
• اضافه وزن یا چاقی
• فیستول ادراری تناسلی

برخی از مشکلات سلامتی می تواند کوتاه مدت باشد، مانند عفونت ادراری یا یبوست، و می تواند باعث بی اختیاری موقت شود.

بیشتر بخوانید: تشخیص و درمان عفونت های ادراری 

آسیب عصبی

مشکلات سیستم عصبی از علل شایع UI هستند. اعصاب پیام هایی را از مثانه به مغز می رسانند تا از پر شدن مثانه به آن اطلاع دهند. اعصاب همچنین پیام هایی را از مغز به مثانه منتقل می کنند و به ماهیچه ها می گویند که سفت شوند یا آزاد شوند.

مغز تصمیم می گیرد که آیا زمان قابل قبولی برای ادرار کردن است یا خیر. بی اختیاری عملکردی زمانی رخ می دهد که مشکلی در انتقال پیام ها از مغز به قسمتی از دستگاه ادراری معمولاً مثانه، اسفنکترها یا هر دو وجود داشته باشد.

اعصاب سیگنال هایی را از مغز به مثانه و ماهیچه های اسفنکتر منتقل می کنند. اعصاب و عضلات مثانه ممکن است آسیب ببینند یا تحت تأثیر قرار گیرند.

• دیابت
• زایمان طبیعی
• جراحی برای سرطان پروستات
• سکته
• بیماری پارکینسون
• مولتیپل اسکلروزیس
• بیماری آلزایمر
• آسیب مغزی یا نخاعی
• اضطراب
• مسمومیت با فلزات سنگین

محرک هایی که ممکن است باعث میل شدید و ناگهانی برای ادرار شود می تواند شامل نوشیدن یا لمس آب، شنیدن آب جاری یا قرار گرفتن در یک محیط سرد، مانند دست بردن به داخل فریزر در فروشگاه مواد غذایی باشد.

بیشتر بخوانید: تشخیص و درمان سنگ کلیه 

عوامل سبک زندگی

عوامل سبک زندگی که زنان و مردان را بیشتر در معرض تجربه رابط کاربری قرار می دهند عبارتند از

• عادات غذایی مانند خوردن غذاهایی که باعث یبوست می شوند
• عادات نوشیدن، مانند نوشیدن الکل یا نوشیدنی های کافئین دار یا گازدار
• داروهای خاص
• عدم تحرک بدنی
• سیگار کشیدن

بی اختیاری موقت معمولاً یک عارضه جانبی یک دارو یا وضعیت سلامتی کوتاه مدت است. بی اختیاری موقت همچنین می تواند در نتیجه عادات خوردن و آشامیدن، از جمله مصرف الکل یا کافئین باشد.

چه چیز دیگری باعث مشکلات کنترل مثانه در زنان می شود؟

برخی از رویدادهای زندگی و مشکلات سلامتی می تواند با تضعیف عضلات کف لگن منجر به بی اختیاری استرس در زنان شود

• بارداری و زایمان
• ضربه یا آسیب، مانند تجاوز جنسی
• افتادگی اندام لگن پیوند خارجی ، مانند  سیستوسل
• یائسگی لینک خارجی

ضعیف بودن عضلات کف لگن می‌تواند نگه داشتن ادرار را در مثانه در هنگام بی‌اختیاری استرسی سخت کند. بی اختیاری استرسی زمانی اتفاق می افتد که یک عمل سرفه، عطسه، خندیدن یا فعالیت بدنی به مثانه شما فشار وارد می کند و باعث نشت ادرار می شود. ضعیف بودن کف لگن همچنین می تواند باعث بی اختیاری مدفوع یا مشکلات کنترل روده شود.

بیشتر بخوانید: اورولوژیست در کرج 

چه چیز دیگری باعث مشکلات کنترل مثانه در مردان می شود؟

مردان گاهی اوقات UI همراه با مشکلات پروستات ایجاد می کنند .

مشکلات پروستات

مردان غده پروستات دارند  که دهانه مثانه را احاطه کرده است. پروستات با بزرگتر شدن مرد بزرگتر می شود. زمانی که پروستات مردی خیلی بزرگ می شود اما سرطانی نیست، به بیماری به نام بزرگ شدن پروستات یا هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) مبتلا می شود.

مردانی که پروستات بزرگی دارند ممکن است داشته باشند

• مشکلات شروع ادرار
• جریان آهسته ادرار
• مشکلات تخلیه کامل مثانه

درمان BPH می تواند منجر به بی اختیاری استرسی شود، اما معمولاً موقتی است.

مردانی که سابقه تابش رادیواکتیو دارند پیوند خارجی یا جراحی سرطان پروستات پیوند خارجی ممکن است UI کوتاه مدت یا طولانی مدت داشته باشد. جراحی، پرتودرمانی یا سایر درمان‌های سرطان پروستات می‌تواند منجر به آسیب عصبی، اسپاسم مثانه یا بی‌اختیاری استرسی شود.

مشکلات کنترل مثانه پس از درمان سرطان پروستات می تواند با گذشت زمان بهتر شود.

وقتی پروستات خیلی بزرگ می‌شود، می‌تواند مجرای ادرار را فشار دهد و شروع ادرار را سخت کند. همچنین ممکن است جریان ادرار آهسته داشته باشید یا نتوانید مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنید.

بیشتر بخوانید: ادرار دردناک