احتباس ادرار وضعیتی است که در آن فرد نمی تواند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کند. این وضعیت ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، اما یکی از دلایل اصلی احتباس ادرار، تنگی مجرای ادرار است که در اصطلاح رایج تر، تنگ شدن مجرای ادرار است که جریان ادرار را محدود می کند. تنگی مجرای ادرار می تواند هم در مردان و هم در زنان رخ دهد، اما در مردان شایع تر است.

بیشتر بخوانید: پروستاتیت یا التهاب پروستات

درمان احتباس ادراری ناشی از تنگی مجرای ادرار می تواند شامل دارو، جراحی یا استفاده از تکنیک های خاص برای گشاد کردن مجرای ادرار باشد. همچنین در افرادی که احتباس ادرار یا علائم مشابه دارند، مراجعه به متخصص اورولوژی و تنگی مجرای ادرار برای تعیین علت و درمان مناسب ضروری است.

احتباس ادرار چیست؟

احتباس ادرار عارضه ای است که در آن شما نمی توانید مثانه خود را به طور کامل از ادرار خالی کنید. احتباس ادرار یک بیماری نیست، بلکه یک عارضه ای هست که امکان دارد با بیماری های دیگری مثل پروستات در مردان یا سیستوسل در زنان همراه باشد. احتباس ادرار می تواندهم مزمن باشد و هم حاد باشد.

• احتباس حاد ادرار: این وضعیت به طور ناگهانی رخ می دهد و فقط مدت کوتاهی طول می کشد. افراد مبتلا به احتباس حاد ادرار با وجود داشتن مثانه پر قادر به ادرار کردن نیستند. احتباس حاد ادرار می تواند باعث درد شدید شود و زندگی فرد را تهدید کند.
• احتباس مزمن ادرار: احتباس مزمن ادرار در طول زمان ایجاد می شود. افراد مبتلا به احتباس مزمن ادرار می توانند ادرار کنند، اما نمی توانند ادرار را به طور کامل از مثانه تخلیه کنند. بسیاری از افراد مبتلا به احتباس مزمن ادرار نمی دانند که به این وضعیت مبتلا هستند زیرا معمولاً بدون علامت هستند.

هشدار: اگر به طور ناگهانی توانایی دفع ادرار را از دست دادید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

علائم احتباس ادرار

• کاهش جریان ادرار
• تخلیه ناقص مثانه
• پاشیدن ادرار هنگام ادرار کردن.
• مشکل، زور زدن یا درد هنگام ادرار کردن.
• افزایش نیاز به ادرار یا به عبارت دیگر تکرر ادرار
• عفونت مجاری ادراری

بیشتر بخوانید: علائم بیماری پلاک پیرونی

علت احتباس ادرار چیست؟

احتباس ادرار می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

تنگی مجرای ادرار

تنگی مجرای ادرار یکی از مهم ترین علل احتباس ادرار است و وضعیتی است که در آن مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج بدن می رساند) باریک یا مسدود شده و دفع ادرار را دشوار می کند.

بزرگ شدن پروستات در مردان

بزرگ شدن غده پروستات در مردان (هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)) می تواند باعث احتباس ادرار شود. آناتومی غده پروستات به گونه ای است که مجرای ادرار را احاطه کرده و با بزرگ شدن آن به مجرای ادرار فشار وارد می کند و می تواند دهانه مجرای ادرار را باریک کند و دفع ادرار را سخت می کند.

مشکلات عضلانی مثانه

مشکلات عضلانی مثانه، مثل داشتن مثانه ضعیف یا بیش فعال، می تواند توانایی مثانه برای انقباض و دفع ادرار را کم کند و به صورت طبیعی منجر به احتباس ادرار شود. در مثانه کم کار، عضله به اندازه کافی قوی نیست که بتواند تمام ادرار را دفع کند، در حالی که در مثانه بیش فعال، عضله ممکن است به طور مکرر منقبض شود و باعث تخلیه زودرس شود.

بیماری های مرتبط با اعصاب

برخی بیماری ها مانند آسیب نخاعی، ام اس (MS) یا بیماری پارکینسون نیز می توانند بر اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند، تأثیر بگذارند.

مصرف برخی داروها

برخی از داروها، مانند آنتی هیستامین ها، ضد احتقان ها و برخی داروهای ضد افسردگی، همگی می توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث احتباس ادرار شوند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با سنگ ‌های کلیه

یبوست

یبوست شدید می تواند به مثانه فشار وارد نماید و از ادرار کردن جلوگیری نماید.

سنگ ریزه

داشتن سنگ مثانه می تواند باعث احتباس ادرار شود. زیرا می تواند جریان ادرار را از مثانه به خارج مسدود کند. این انسداد به خودی خود باعث افزایش حجم مثانه و ناتوانی در تخلیه کامل و به طور طبیعی علائم احتباس ادرار می شود.

سرطان

انواع خاصی از سرطان، مانند سرطان پروستات یا مثانه، می توانند باعث احتباس ادرار شوند. سرطان می تواند به طرق مختلف باعث احتباس ادرار شود. به این ترتیب، اگر تومور در غده پروستات یا مثانه ایجاد شود، می تواند مجرای ادرار را مسدود کند و باعث مشکل در ادرار یا احتباس ادرار شود.